Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Historia na Mierzei Wiślanej. Latarnię w Krynicy Morskiej uruchomiono w 1895 roku

red.
foto. Latarnia Morska w KM fb
Co roku w trzecią niedzielę sierpnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich. Pierwsza uchwała o latarniach morskich została uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1789 r. Na cześć tej ustawy brytyjskie Stowarzyszenie Latarników ustanowiło Dzień Latarni Morskich. W Polsce ten dzień obchodzony jest od 2001 r.

Od najdawniejszych czasów człowiek podróżował. Najpierw na lądzie, później także po morzach. Podróże morskie na niewielkich i kruchych okrętach odbywano zrazu w zasięgu widoczności Wybrzeża.

Znane lądy rozpoznawano z morza przez charakterystyczne elementy na brzegach: wzgórza, lasy, grupy drzew, doliny itp. Na brzegach wznoszono często charakterystyczne kopce i wieże, by ułatwić orientację. Krokiem naprzód było pojawienie się map, najpierw prymitywnych i niedokładnych, oraz graficznych rysunków z naniesionymi szlakami od portu do portu zwanymi portolanami.

Problemem zostawała jednak żegluga nocą. Jako że nieznane skaliste brzegi stanowiły niebezpieczne pułapki dla żeglarzy.

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:Projekt Plaża w Krynicy Morskiej

Tak narodziła się potrzeba świetlnego oznakowania brzegów. Nie budowano oczywiście latarń morskich - w niebezpiecznych miejscach palono ognie. Światła takie nie były jednak pewne i żeglarze nie mogli opierać się tylko na nich.
Nie zawsze paliły się w tym samym miejscu i czasem bywały pułapkami, mającymi spowodować katastrofę statku. Legendy o takich światłach dotyczą także naszego wybrzeża.

Latarnia w Krynicy Morskiej położona jest najbardziej na wschód spośród polskich obiektów tego w Zatoce Gdańskiej. Jej zadaniem jest wypełnienie luki między światłami latarni w Helu i Pilawie [koło Królewca/Kaliningradu].

Latarnię w tym miejscu zbudowano dwukrotnie. Pierwszą uruchomiono w 1895 r., a drugą w 1951 r. prace przy pierwszym budynku rozpoczęto wiosną 1894 r. Do budowy użyto najlepszych jak na owe czasy, materiałów. Cegłę licówkę dostarczyła cegielnia z Matarni, granit na cokół i gzyms sprowadzono z Drezna. Konstrukcję laterny wykonano w Gdańsku, a urządzenie optyczne i zegarowe dostarczyła berlińska firma „ PLICHT & Co”.

Latarnia uruchomiona została 1 maja 1895 r. Wieża usytuowana była na zalesionej wydmie o wysokości 29 m n.p.m., położonej ok. 300 m na wschód od wsi Krynica Morska.
Cokół wieży był czworokątni wieża zaś okrągła – obudowana z czerwonej licowej cegły, gzyms wieńczący wieżę -ośmiokątny. Ośmiokątna była też laterna, pomalowana na kolor szary. Światło tej latarni widoczne było z 18 mil morskich, a znajdowało się ono na wysokości 48 m n.p.m.

WARTO PRZECZYTAĆ: Nie ma nudy na plaży. Rzeźby z piasku to zabawa dla wszystkich

Początkowo palono na latarni benzol. Jednak światło to wymagało stałego nadzoru, gdyż wąskie dysze palnika bardzo często się zatykały i światło gasło. Zmieniono więc paliwo, co znacznie poprawiło jakość światła latarni. Nowym paliwem był skroplony pod ciśnieniem gaz, a instalację gazową wykonała firma Juliusa Pintscha z Berlina. Dotychczas używana lampa benzolowa pozostawała jako światło rezerwowe.

Światło krynickiej latarni paliło się do wiosny 1945 r., czyli do czasu opuszczenia Krynicy przez wojska niemieckie, które wycofując się, zaminowały budynek. Ładunek wybuchowy został zdetonowany w momencie, gdy na wieżę latarni weszli żołnierze rosyjscy, z których kilku zginęło pod jej gruzami. Krynica Morska pozbawioną była jakiegokolwiek światła nawigacyjnego przez prawie 3 lata.

W 1948 r. uruchomiono prowizoryczną lampę acetylenową, która została zainstalowana na wieżyczce domu wczasowego „Bałtyk”. Jej zasięg był jednak mniejszy niż latarni przedwojennej, wynosił tylko 10 mil morskich.
Odbudowę latarni ukończono w 1951 r. Wzniesiono ją obok ruin poprzedniczki. Budynek wykonano z pustaków, zaś laternę z galeryjką z metalu. Wieża u podstawy ma średnicę 6 m, u góry 4,5 m.

Całkowita wysokość wraz ze stożkowatym dachem laterny wynosi 26,5 m. Światło w nowej krynickiej latarni zapłonęło po raz pierwszy o godz. 18.57 w dniu 25 sierpnia 1951 r. Przy dobrej widoczności z galeryjki latarni można podziwiać, patrząc na południe, wody Zalewu Wiślanego oraz Wzniesienia Elbląskie z zabudowaniami Tolkmicka i Fromborka.
Patrząc na północ, można oglądać wody Zatoki Gdańskiej, a przy dobrej widoczności także Półwysep Helski, Na zachód i wschód rozciąga się wąski pasek Mierzei Wiślanej.
Pierwsza latarnia w Krynicy Morskiej budowana była 300 m od wsi Krynica. Obecna znajduje się już w centrum miasta, bo Krynica jest dynamicznie rozwijającym się kurortem wykorzystującym położenie nad Zalewem Wiślanym i Zatoką Gdańską.

W 1996 roku przeprowadzony został gruntowny remont latarni. Cała wieża została pomalowana wtedy na kolor czerwony - przy dobrej pogodzie widać ją z kilku mil morskich.

Źródło: Kazimierz Bielicki, Jarosław Ellward – Latarnie polskiego wybrzeża.

Jak wyglądały wakacyjne kartki z Mierzei Wiślanej? Zobaczcie widokówki.

Jest słonecznie, pozdrawiamy znad morza. Wakacyjne kartki z ...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krynicamorska.naszemiasto.pl Nasze Miasto