Likwidacja analfabetyzmu. Na stadionie w Tczewie zebrało się 25 tysięcy ludzi
- Mały Tczew doczekał się swojego wielkiego dnia. Miasto, które na swoim terenie całkowicie zlikwidowało analfabetyzm, gościło u siebie w niedzielę przedstawicieli rządu i społeczeństwa z całego kraju. Na wielkim stadionie zebrało się 25 tysięcy osób. Byli tu członkowie wojewódzkich komisji do walki z analfabetyzmem, byli chłopi i robotnicy - wśród nich wielu takich, którym dopiero Polska Ludowa szeroko otworzyła drzwi do nauki i kultury, nauczyła ich czytać i pisać - czytamy Trybunie Ludu z lipca 1950 roku. - Gdy obywatel Bolin, syn małorolnego chłopa, dawny wyrobnik u obszarnika, dziś sanitariusz weterynaryjny, odczytuje rezolucję zjazdu, czuje się jeszcze wysiłek, który wkłada w tę nową dla niego sztukę. Ale czyta płynnie i gładko, bez błędów. I to jest jedno z naszych najpiękniejszych osiągnięć.
W relacji Trybuny Ludu można przeczytać, że w sześciu powiatach województwa gdańskiego oraz w Gdyni i Sopocie analfabetyzm został całkowicie zlikwidowany. Towarzysz Krasucki, kierownik wydziału propagandy KW PZPR w Gdańsku składa jednak na łamach gazety "samokrytykę", że nie udało się tego dokonać we wszystkich powiatach.
Tczew miał najlepsze wyniki w walce z analfabetyzmem
Masówka w Tczewie była pierwszym publicznym krajowym podsumowaniem akcji walki z analfabetyzmem. Wybrano Tczew, bo na wybrzeżu miał najlepsze wyniki.
Meldunki o zakończeniu akcji likwidacji analfabetyzmu złożyło 18 powiatów, kilka miast, prawie 100 miasteczek, około 200 gmin, prawie 4000 gromad, około 1200 Państwowych Gospodarstw, spółdzielni produkcyjnych i zakładów pracy. 76 nauczycielom i aktywistom wręczono nagrody pieniężne.
Propagandowemu wydarzeniu w Tczewie towarzyszył pokaz gimnastyczny. I jak na każdej tego typu masówce były peany na cześć Stalina, Bieruta, Związku Radzieckiego.
Analfabetyzm w Polsce był wielkim problemem
Pod koniec XIX wieku czytać i pisać w Królestwie Polskim umiało tylko około 20 procent Polaków. W zaborze pruskim ten wskaźnik wynosił około 70 procent (przymusowa nauka języka niemieckiego). Najlepiej wyglądała sytuacja w Galicji, gdzie wcześnie wprowadzono obowiązek szkolny.
W wolnej Polsce (po pierwszej wojnie światowej) czytać i pisać nie umiało około 35 procent Polaków. W 1931 roku ten odsetek wyniósł około 20 procent i w niewielkim stopniu dotyczył dzieci (obowiązek szkolny). Po drugiej wojnie światowej liczbę analfabetów i półanalfabetów szacowano na około 3 mln (ponad 7 procent).
7 kwietnia 1949 roku komunistyczne władze wydały dekret o walce z analfabetyzmem. Są różne szacunki, ale można przyjąć, że w ciągu kilku następnych lat czytać i pisać nauczyło się około 600 tysięcy Polaków z około 1,4 mln zarejestrowanych osób, często przymusowo. Opór części osób wynikał z różnych powodów. Obawiano się, że po zapisach, nastąpi pod przymusem np. wcielenie do kołchozów. Nie każdy też wierzył, że kursy będą bezpłatne. A poza tym, zwykli ludzie koncentrowali się na zapewnieniu sobie bytu.
Spis powszechny z 1960 roku ujawnił, że w Polsce było jeszcze około 600 tysięcy analfabetów. Dwadzieścia lat później było to już 2 procent.
Zobaczcie zdjęcia z uroczystości w Tczewie z lipca 1950 roku:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
