Lato na łódce.Wracamy na rzeki.Płyniemy białą łódką po żuławskich rzekach i Zalewie Wiślanym.

Do XIX wieku podstawowym środkiem transportu na Żuławach były łodzie i promy. Łodzią płynęło się do miasta, na targ, do karczmy, na pole czy do kościoła. Gęsta sieć kanałów odwadniających zapewniała znacznie lepszą komunikację niż kiepskie drogi, które po większym deszczu stawały się nieprzejezdne. Niektóre wsie żuławskie były pierwotnie zakładane wzdłuż drogi wodnej, a każde gospodarstwo miało swój pomost i łódkę.

Wielka Święta - Tuga

Rzeka ma ok. 50 km. Swój początek bierze z Lasu Mątewskiego. Rzeka spokojna, wymarzona na pierwsze kroki amatorów kajakarstwa i rodzinnego pływania. Ilość bogatej przybrzeżnej zieleni, zabytków architektury spotykanych po drodze sprawia, że jest to najbardziej atrakcyjny szlak wodny Pętli Żuławskiej. Tuga nie ma statusu drogi wodnej, dlatego nie ma tu pełnego oznakowania.

Średnia głębokość rzeki, przy normalnym stanie wody, to ok. 1,5 metra. Szlak dostępny jest dla jednostek o wysokości 1,6 – 1,8 metra od linii wody. Większe głębokości występują na wysokości wsi Chełmek, Tujsk i Stobiec. Tam niektóre odcinki rzeki sięgają głębokość do 3- 3,5 m.

Salwinia pływająca – paproć wodna. Salwinia pływa po powierzchni i o ile nie zostanie stłoczona przez wiatr, powoduje jedynie spowolnienie jednostki Największym problemem z salwinią jest ograniczenie możliwości obserwacji tafli. Łatwo ukryją się gałęzie, sznurki, worki foliowe. Największy rozrost salwinii następuje na początku sierpnia.

Mosty zwodzone w Tujsku i w Nowym Dworze Gdańskim są po remoncie. Nietypowo jak na okres budowy (lata 30 – te XX wieku) rozwiązano podnoszenie mostów poprzez napęd elektryczny. Jeden z mostów ma także niestandardowy system przeciwwag.

Kompleks spichlerzy, pomostów i urządzeń cumowniczych. Całość zlokalizowana w centrum Nowego Dworu Gdańskiego w pobliżu mostu zwodzonego, służyła do przeładunku towarów z barek. Po koniec lat 60 -tych ubiegłego wieku zlikwidowano żeglugę towarową na Tudze.

Wieś Żelichowo/Cyganek. Dawniej na lewym brzegu wieś Petershagen – Żelichowo, a na prawym Tiegenhagen zaraz po wojnie, do lat 70 – tych nazywana Cygankiem. Dziś jedna miejscowość Żelichowo. Dawniej wieś o dużym znaczeniu gospodarczym, politycznym i duchowym. Przybywali tu osadnicy z Europy, najwięcej z Niemiec, a w XVI wieku mennonici z Niderlandów. Tu powstało pierwsze w Europie towarzystwo ubezpieczeń od powodzi. We wsi kościół z 1352 r. obecnie greckokatolicki, oraz gospoda Mały Holender. Do obejrzenia również Cmentarz 11 Wsi.

Szkarpawa

Rzeka pięknie wije się wśród żuławskich równin. Przy rzece płaskie, porośnięte szuwarami brzegi, a znaczna cześć terenu na południe od niej to depresja.Szkarpawa – to wschodnie, krótsze ramię delty Wisły zaczyna się od śluzy Gdańska Głowa i uchodzi do Zalewu Wiślanego w pobliżu wsi Osłonka.

Droga żeglowna Szkarpawy zaliczana jest do II klasy, z gwarantowanym zanurzeniem na poziomie 1,6 m. Szkarpawa rozlewa się do 100 metrów szerokości, a szlak żeglowy, wyznaczony bakenami, wynosi 30 m.

W miarę możliwości należy pływać środkiem rzeki. Zmniejsza to ryzyko wkręcenia w śrubę roślinności i wpłynięcia w sieci rybackie zastawione na brzegach. Mniej intensywnie niż na Nogacie rozmnaża się tu salwinia. Roślinność wodna bywa uciążliwa między na rozlewisku między mostami w Rybinie oraz przy ujściu rzeki do Zalewu Wiślanego.

Stacje pomp – Osłonka i Chłodniewo, mogą w ciągu sekundy przepompować 21 tys. litrów wody każda. Stacja Chłodniewo powstała w 1929 roku, z połączenia 37 polderów w jeden o powierzchni 22 tys. ha. Osłonka zaś przejęła pracę 32 polderów. W 1945 r. Niemcy wycofując się zniszczyli stacje powodując zalanie Żuław. Osuszone je w ciągu 3 lat, dzięki zatrudnieniu przedwojennej kadry, w tym inż. Stefana Homana.

Charakterystyczne dla Żuław mosty zwodzone najciekawsze zobaczymy w Rybinie. Są tam trzy mosty: dwa zwodzone – na drodze wojewódzkiej z Nowego Dworu Gdańskiego na Mierzeję oraz obrotowy most kolejowy, którym przejeżdża kolejka wąskotorowa (obecnie oczekuje na remont).Kolejny most zwodzony łączy ze sobą Drewnicę i Żuławki.

Węzeł szlaków wodnych. Na Szkarpawie można zacumować w nowej przystani za mostem obrotowym oraz do pomostów przed i za żółtym mostem. Na Wiśle Królewieckiej – przed i za niebieskim mostem do pomostów i na prywatnym terenie przed mostem w przystani dla hausbotów ( po uzgodnieniu z właścicielem).

Przystań jest bardzo ważnym elementem dla żeglarzy płynących od strony Gdańska rzeką Szkarpawą i od strony Malborka rzeką Nogatem. W Osłonce jest możliwość przenocowania przed wpłynięciem na wody Zalewu Wiślanego lub schronienia się w przypadku załamania pogody.
Dla żeglujących po okrężnym szlaku rzecznym będzie ważną przystanią etapową (Osłonka - Malbork-Biała Góra - Tczew - Gdańska Głowa - Drewnica - Rybina - Osłonka).

Część lądowa to parterowy budynek obsługi przystani, wiata biesiadna z miejscem do zmywania naczyń, pole namiotowe, parking, boisko do piłki plażowej siatkowej. Całość terenu jest ogrodzona.
Przy przystani znajdują się pomosty dla kajakarzy. Na terenie obiektu znajdują się suszarki do kajaków.
 
Zalew Wiślany

Od południa ograniczony Wysoczyzną Elbląską, od północy Mierzeją Wiślaną, od zachodu otaczają go rozległe poldery Żuław. Wschodnia część to granica wodna z Federacją Rosyjską.
Zalew to akwen wód wewnętrznych. Występuje tu morskie oznakowanie nawigacyjne i zarządza nim administracja Urzędu Morskiego. To znakomity akwen dla żeglarzy śródlądowych, którzy myślą o morskim pływaniu.
Duży problem stanowi niewielka głębokość Zalewu oraz spłycanie portów i torów wodnych. Swobodnie żegluje się tu jachtem o zanurzeniu do jednego metra. Tu każdy port jest w innym stylu. Gwarna Krynica Morska sąsiaduje ze spokojną przystanią w Kątach Rybackich.

Kąty Rybackie – to najbliższy port Zalewu Wiślanego dla statków płynących Wisłą Królewiecką lub Szkarpawą. Przystań jest dostępna dla jachtów o zanurzeniu do 1,5 metra. W ramach projektu „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej – I etap” wybudowano zaplecze sanitarno – socjalne, plac do zimowania jachtów oraz przyłącza wody, prądu i odbioru ścieków z jednostek.

Krynica Morska — niekwestionowana stolica żeglarska Zalewu. Czyste, morskie plaże, rozwinięte zaplecze handlowe, gastronomiczne i hotelowe. Z latarni morskiej widok na Zalew Wiślany.
Pirs pasażerski rozdziela port jachtowy na dwie części: starą (Stary Port) i nową (Basen Jachtowy im. Leonida Teligi). Żeglarze mają tu do dyspozycji największy na Zalewie basen jachtowy z pływającymi pomostami.
Do portu prowadzi głęboki na 2,5 tor podejściowy. Stanowiska postojowe są wyposażone w sieć wodno – kanalizacyjną, przyłącza energetyczne i oświetlenie.

Piaski – ostatnia miejscowość na Mierzei Wiślanej. Niewielki port, blisko do najpiękniejszych w regionie morskich plaż. Port w Piaskach składa się z dwóch basenów przedzielonych drewnianym pomostem. W 2014 roku port został wyremontowany. Przebudowano pomost postojowy oraz nabrzeże północne. Przy okazji remontu nabrzeża zdecydowano się na budowę slipu ze stalową ramą do wodowania jednostek rybackich.