Na szlaku żuławskich wsi. Kępki – zabytkowa gospoda z początku XX wieku. Rosjanie zbombardowali kościół

Do 1945 roku wieś zwana również Zeyer (Gotham, Endersch, Schrötter) w średniowieczu należała do elbląskiego majątku ziemskiego.

Teren lekko wzniesiony ok. 2,5 metra n.p.m, na którym usytuowano zabudowania wsi. Takie ukształtowanie terenu chroniło wieś przed zalaniem przez kilka odnóg rzeki Nogat. W XIV w. na wyniesieniu terenu oddzielonym od reszty wsi węższą odnogą głównego nurtu rzeki zbudowano kościół. Co się z nim działo przez kolejne wieki - nie wiadomo.

Kolejna informacja pojawia się w XVII wieku, a dokładniej w 1663 roku pobudowano na terenie wsi kościół ewangelicki.

Traktat wersalski kończący I wojnę światową uczynił z Nogatu granicę międzynarodową. Zeyer znajdował się w Wolnym Mieście Gdańsk, a kościół i cmentarz tej miejscowości już po drugiej stronie Nogatu niemieckich Prusach Wschodnich.

W styczniu/lutym 1945 roku Niemcy używali kościoła jako punktu obserwacyjnego artylerii, a Rosjanie go zbombardowali.
Wieś przez większą część swoje istnienia związana była z rybołówstwem i funkcjonowaniem przeprawy.

Do 2006 roku działała przeprawa promowa, później oddany został do użytku most. Nogat dzieli województwo pomorskie i warmińsko – mazurskie.

Zabudowa.

Wieś zbudowana wzdłuż nurtu rzeki jako tzw. ulicówka przywałowa z rozbudową w stronę Marzęcina.
Nad Nogatem stoi dobrze zachowany i odrestaurowany budynek dawnej gospody " Restauration von Hugo Neuman - Jan 3.16."
Napis interpretowany jest w różny sposób: Ewangelia wg św. Jana, rozdział 3, werset 16, lub 3 stycznia 1916.

Budowla sakralna

Kościół powstał w miejscowości w XIV wieku. Brak informacji co działo się ze świątynią przez kilka wieków. W 1663 roku został pobudowany w ówczesnych Kępkach kościół ewangelicki, obecnie obszar ten administracyjnie należy do wsi Bielnik Drugi.
Obecny kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe został wzniesiony w 1985 r. jako kościół filialny parafii w Marzęcinie.
1 lipca 2021 doszło do tragicznego wydarzenia – płonął dach kościoła, który w znacznej części uległ spaleniu, zniszczony został również ogromny witraż stanowiący przednią część budynku.

Ciekawostka

W kościele w Zeyer znajdowały się organy zbudowane przez Hildebrandta w 1726 r., które jego uczeń Dalitz rozbudował w 1756 r. o dwie wieże basowe z boku.

Tujsk w letniej odsłonie.