Rocznica założenia LKS-u Żuławy. Nowodworski klub ma już 75 lat

Tekst został przygotowany na podstawie książki „Historia Ludowego Klubu Sportowego «Żuławy» 1946-2016” autorstwa Janusza Domaszewskiego

W poszukiwaniu początków działalności „Żuław” musimy cofnąć się do 1946 roku. Wtedy to, 28 kwietnia, powołany został Miejski Klub Sportowy; jego zadaniem miała być organizacja imprez sportowych oraz prowadzenie sekcji piłki siatkowej i lekkoatletyki w gminie Nowy Dwór Gdański. Wśród założycieli klubu znalazł się m.in. Janusz Torno - pierwszy po wojnie burmistrz miasta. Włodarz został również wybrany na stanowisko prezesa Klubu Sportowego Tuga, którym 12 maja 1946 roku stał się MKS. W skład zarządu weszli również Tadeusz Cerliński(zastępca prezesa), Ludwik Pawlak (sekretarz), a funkcję skarbnika objął porucznik Adamowicz. Wraz z powołaniem KS Tuga utworzono kolejne sekcje klubu (piłki nożnej, siatkówki pań, koszykówki oraz kolarstwa) oraz przystąpiono do uporządkowania boiska, które znajdowało się w sąsiedztwie Teatru Miejskiego (obecnie Żuławski Ośrodek Kultury).

W 1950 r. na mocy decyzji Głównego Komitetu Kultury Fizycznej KS Tuga stracił status osobowości prawnej, który przeszedł na Zrzeszenie Ludowych Zespołów Sportowych. Od tego momentu do 1956 r. nowodworskie kluby sportowe działały przy przedsiębiorstwach. Funkcjonowały wówczas cztery drużyny: Amada, Olport, Kolejarz Union i Zryw.

Podczas zebrania wyborczego w siedzibie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w lutym 1957 r. przyjęto nową strukturę organizacyjną LKS Mewa. Od tego momentu wszystkie zespoły przyzakładowe były zespolone w jeden klub. Warto w tym miejscu wspomnieć, że dwaj działacze Żuław – Czesław Pietroń i Wacław Zaręba – byli pierwszymi w Polsce założycielami Ludowych Zespołów Sportowych.

Prezesem LKS Mewa został Henryk Sznajder. W skład zarządu weszli również Kazimierz Peglau (pierwszy wiceprezes), Leszek Janicki (drugi wiceprezes), Tadeusz Czerwiński (sekretarz) i Ludwik Pawlak (skarbnik). Oprócz tego powołano komisję dyscyplinarną w składzie Marian Wulnikowski, Władysław Dekański i Władysław Lewandowski oraz komisję rewizyjną, którą stanowili Jan Zając, Edward Ciesielski i Aleksander Matusiewicz.

Pod tą nazwą nowodworski klub funkcjonował przez pięć lat. Został on rozwiązany przez zarząd 12 grudnia 1962 roku. Za tą decyzją stało wiele czynników, m.in. brak aktywności poszczególnych sekcji i brak dotacji na podstawową działalność. Od tego momentu sportowa działalność na terenie Nowego Dworu Gdańskiego ponownie została rozproszona na przyzakładowe kluby.

Taki stan rzeczy utrzymał się zaledwie rok. W 1963 r. powołano Ludowy Klub Sportowy „Żuławy”. Funkcję prezesa nowej organizacji objął Ryszard Dudka, którego rok później zastąpił Tadeusz Pietrzak. W tym czasie klub skupiał cztery sekcje: piłki nożnej, piłki siatkowej mężczyzn, tenisa stołowego i motorową. 12 kwietnia 1966 r. zatwierdzono statut i nazwę klubu, a na czele zarządu stanął Mieczysław Kardasiński.

W tym czasie, pod koniec lat 60. XX wieku, nowodworski klub odniósł kilka sukcesów. Piłkarzom udało się wywalczyć awans do klasy A, tenisistom stołowym do ligi międzywojewódzkiej, a siatkarzom do ligi okręgowej. Oprócz tego siatkarki wzięły udział w finale rozgrywek klasy A na szczeblu wojewódzkim, członkowie sekcji motorowej dwukrotnie sięgnęli po „Złoty kask”, a lekkoatleci zdobyli tytuł mistrzów Polski LZS. Z inicjatywy sekcji podnoszenia ciężarów ruszyła również budowa siłowni z zapleczem socjalnym i pomieszczeniami klubowymi, która trwała do 1972 r.

Kolejną reorganizację nowodworski klub przeszedł w 1969 r. Tym razem jego nazwa została zmieniona na WLKS Neptun Nowy Dwór Gdański, a organizacja stała się oddziałem gdańskiego WLKS Neptun.

Wytyczne ze strony gdańskich władz okazały się niemożliwe do zrealizowania, a nowodworska filia nie była dostatecznie finansowana. Ostatecznie w kwietniu 1973 roku ustępujący zarząd przedstawił wniosek zmiany klubu na Powiatowy LKS Żuławy, co zostało przyjęte z entuzjazmem przez nowodworskich działaczy.

Od tego czasu w statucie oraz działalności Żuław nie zaszły większe zmiany. Można w tym miejscu nadmienić, że przedstawiciele klubu wzięli udział w igrzyskach olimpijskich w Moskwie w 1980 roku. Warto też wspomnieć, że podczas tej imprezy nowodworski zapaśnik – Stanisław Wróblewski – zajął VI miejsce w kategorii wagowej 52 kg. Obecnie reprezentanci Żuław odnoszą sukcesy m.in. w podnoszeniu ciężarów i zapasach; oprócz tego piłkarska drużyna seniorów prowadzi zmagania w klasie okręgowej, a w ub. sezonie otarła się o IV ligę.