Śpiewał tu Mieczysław Fogg i Violetta Villas. Mija 72 lata od otwarcia Żuławskiego Ośrodka Kultury

Już w fazie projektów zaplanowano, w budynku o charakterze rozrywkowo — gastronomicznym: elegancką restaurację, piękne oświetlenie, zapadnie i dźwignie do obsługi sceny, salę teatralno — kinową, hotel. Przewidziano również ogrzewanie powietrza gorącą parą, do czego służył rozprowadzony po budynku system kanałów powietrznych.
Budynek, w którym obecnie mieści się biblioteka i siedziba Starostwa Powiatowego w czasie wojny pełnił rolę kasyna oficerskiego i koszar oraz szpitala wojskowego.

19lutego 2022 mija 72 lata od otwarcia Domu Kultury

Wszystkimi szosami i drogami wiodącymi do Nowego Dworu na Żuławach, już od wczesnego rana suną samochody, autobusy, bryczki i chłopskie wozy. l jak Żuławy Żuławami, nigdy nie było tu takiego ruchu! Walą ludziska, jak na wielkie święto. I rzeczywiście, nie byle jakie święto obchodzą dziś Żuławy - pisała 70 lat temu Bronisława Dylska w "Dzienniku Bałtyckim". To fragment relacji z otwarcia miejsca, noszącego dziś nazwę Żuławski Ośrodek Kultury.
1950 rok – 19 lutego 1950 r. otwarcie Rejonowego Domu Kultury (tak się wówczas nazywał obecny Żuławski Ośrodek Kultury). Jesienią tego samego roku uruchomiono kino. Pierwszym dyrektorem placówki w latach 1950 -1952 był Tadeusz Wilga. Dom Kultury podlegał bezpośrednio Departamentowi Ruchu Amatorskiego Ministerstwa Kultury i Sztuki.

- Zniszczonemu wojną krajowi nie łatwo przychodzi odbudowa i rozbudowa. A jednak wciąż idziemy naprzód, a jednak Żuławy w niespełna 5 lat zostały prawie całkowicie zagospodarowane — mówił 19 lutego 1950 r. minister kultury i sztuki Stefan Dybowski, który otwierał w Nowym Dworze Ośrodek Kultury. - Równolegle z odbudową gospodarczą idzie troska o oświatę i kulturę świata pracy. Rozbudowuje się radiofonię, biblioteki publiczne i gminne, rosną nakłady książek, rozwija się czytelnictwo i prasa. Dom Kultury w Nowym Dworze jest pierwszym wielkim krokiem w tym kierunku. Oddaję go w serdeczną opiekę miejscowemu społeczeństwu. Bawcie się tutaj, dokształcajcie, pozwijajcie swoje talenty. Tym, którzy okażą specjalne zdolności, zapewnimy pomoc i opiekę państwa. Nie przepadnie i nie zmarnuje się w Polsce Ludowej ani jeden Janko Muzykant!

Prasa o wielkim otwarciu

"Dziennik Bałtycki" poświęcił otwarciu Ośrodka Kultury artykuły w dwóch wydaniach. Pierwszy, który ukazał się 19 lutego 1950 r. zapowiadał uroczyste otwarcie, zawierał też porady dotyczące dojazdu do żuławskiego miasta.
- Dojazd z Gdańska: Poza normalną niedzielną komunikacją kolejową i autobusową odjedzie o godz. 12 sprzed Dworca Głównego w Gdańsku specjalnie podstawiony autobus dla zaproszonych gości (na ograniczoną ilość miejsc), który powróci do Gdańska wieczorem. Opłata za przejazd obejmuje podróż w obie strony — czytamy w archiwalnym wydaniu.
Z relacji, która ukazała się w gazecie 21 lutego 1950 r., wiemy jaki przebieg miała impreza otwarcia.

- Długo i serdecznie oklaskiwano doskonałe występy orkiestry żuławskiej, popularny kaszubski chór ludowy z Kościerzyny, artystycznie wykonane piosenki chóru rewelersów sopockiej Centrali Mięsnej (dziś ŻOK ma swoich własnych Rewelersów -red), małych akordeonistów i doskonałych „Dalmorowiczów" z Gdyni. Najgoręcej przyjęto jednak zespoły miejscowej młodzieży, które zaprezentowały tańce kaszubskie, kujawiaki i mazury, brawami powitano żuławskie zespoły recytatorskie.

Wspomnienia ….

Pani Teresa Bielecka – Zarzycka w filmie pt. „Pierwszy”, który przygotował reżyser Krzysztof Kowalski, tak wspomina przygotowania do występów podczas otwarcia Domu Kultury w 1950 roku.

„Trafiłam do zespołu tanecznego. Prowadziła go Olga Sławska, która przed wojną była słynną baletnicą, a właściwie primabaleriną Teatru Wielkiego w Warszawie. Od roku 1950 pracowała w Liceum Choreograficznym w Gdańsku. Oddelegowano ją do Nowego Dworu, żeby przygotowała oprawę taneczną na otwarcie pierwszego Domu Kultury.

- Nie będzie nasz dom stać pustką! — mówili młodzi uczniowie okolicznego Liceum Rolniczego. - O, nie będzie! - wtórowali im starzy gospodarze miejscowi — pisała w lutym 1950 r. Bożena Dylska.

Zmiany ….

1954 rok – zmienia się nazwa. Od tego roku jest to Powiatowy Dom Kultury. A budynek nad Tugą staje się siedzibą urzędu. 1975 rok – kolejna zmiana nazwy na Miejsko – Gminny Dom Kultury.
1991 rok – od tego roku do chwili obecnej jest to Żuławski Ośrodek Kultury.
2019 rok – rozpoczął się remont Żuławskiego Ośrodka Kultury.

Klub Paradoks i jazzowe spotkania

Nie sposób nie zauważyć, że to miejsce zawsze przyciągało artystów i mieszkańców. Wielu mieszkańców pamięta słynny klub „Paradoks”, kultowe miejsce spotkań młodych ludzi. To tu odbywały się wieczory literackie, wernisaże, grali muzycy.

Na słynny już „Old Jazz nad Tugą” przybywają nie tylko mieszkańcy miasta, ale również z innych miejscowości pasjonaci dobrej muzyki. To pan Jerzy Fila był prekursorem spotkań przyjaciół i miłośników jazzu. Stworzył „Jazz nad Tugą”. Co roku na muzycznych spotkaniach z zespołem Fila Band występuje gwiazda wieczoru. W ubiegłym roku była to Grażyna Łobaszewska & Ajagore. W tym roku wystąpiła Marta Kozakiewicz wraz z zaprzyjaźnionym składem muzyków.

Przybywa sekcji, pomysłów i widowisk.

Od lat w Żuławskim Ośrodku Kultury działa mnóstwo sekcji, w których można rozwijać swoje zainteresowania. Dzięki działającym tu chórom, prowadzonym przez Tomasza Stroynowskiego, widzowie mogli obejrzeć oprawę muzyczną spektakli pt.: „Pierwszy.65 lat w trzech aktach”, „Uśmiech miasta”, „Urodziny”, „Polskie drogi”. Na scenie zobaczyliśmy wówczas „Ach te baby”, „Rewelersów” i „Chór po 16- tej”.
Widzowie mogli podziwiać tancerki z zespołu „Poleczka”, który prowadzi Krystyna Binert. Pani Krystyna całe życie mieszka blisko ŻOK- u i praca z dziećmi to jej pasja.
Marta Kozakiewicz prowadzi Studio Wokalne w Żuławskim Domu Kultury. Jej podopieczni również biorą udział w widowiskach. Młodzież podczas ostatniego widowiska zaśpiewała m.in. „Pust wsiegda budiet sołnce”. Uczestniczki warsztatów Marty zdobywają również nagrody indywidualne na różnych festiwalach. Prężnie działa sekcja tańca klasycznego i sekcja perkusji.

Mamy teatr na żywo, pracownie rękodzieła i świetną Pracownię Robotyki

Pod okiem Krzysztofa Kowalskiego działa „Teatr bez kurtyny”. Mieszkańcy do tej pory wspominają świetne przedstawienia: „Ci faceci – czyli 9 grzechów głównych” i „Kandydatki na żonę”. Fantastyczni aktorzy — amatorzy zaprezentowali zabawne sztuki, pełne humoru, dynamiki i zaskakującej puenty. Tęskniliśmy w czasach pandemicznych za żywą sztuką i kontaktem z aktorami na scenie.
Piękne prace plastyczne powstają w pracowni, którą prowadzi pani Grażyna Rucińska. Właściwie to jest to pracownia szeroko pojętego rękodzieła, a pani Grażyna zna się na wszystkim, pokazuje, podpowiada, doradza i .. powstają niesamowite dekoracje: świąteczne stroiki, wielkanocne koszycki, świece, kotyliony, kartki okolicznościowe i wiele, wiele innych rzeczy.
Warto dodać, że z ogromne sukcesy odnosiła również Pracownia Robotyki. Entuzjaści techniki od kilku lat zdobywali najwyższe nagrody podczas Międzynarodowych Zawodów Robotów w Sumo Challenge.

Występowali tu m.in. Violetta Villas i Zbigniew Wodecki

Przez ponad 70 lat funkcjonowania w murach Żuławskiego Ośrodka Kultury występowali m.in. Mieczysław Fogg, Jerzy Połomski (ach, ta „Mała błękitna chusteczka), Maryla Rodowicz, Helena Vondráčková, Violetta Villas, Vaclav Neckář, Budka Suflera, Perfekt, Kombii.
Śpiewała tu Halina Kunicka i Irena Santor. Publiczność oklaskiwała w Żuławskim Ośrodku Kultury Zbigniewa Wodeckiego, Jacka Wójcickiego, Ałłę Pugaczową.
Starsi mieszkańcy pamiętają zapewne występ sołtysa Kierdziołka, czyli Jerzego Ofierskiego, bardzo popularnego z „Podwieczorku przy mikrofonie”.
Było również takie spotkanie, na którym konferansjerkę prowadziła, znana ze szklanego ekranu, bardzo popularna – Krystyna Loska.
Bardzo wielu artystów odwiedziło żuławskie miasto — nie sposób wymienić wszystkich.

Zmierzamy do tego, aby Żuławski Ośrodek Kultury był ważnym uczestnikiem i spoiwem życia społecznego, otwartym na współpracę ze środowiskiem lokalnym, opartą na obustronnej komunikacji. Dążymy do tego, by być instytucją uczącą się, w ciągłym procesie rozwoju, nowoczesną i podążającą za zmieniającymi się warunkami. Tym samym chcemy gwarantować jakość i systematyczność działań w zakresie edukacji kulturalnej oraz rozrywki, odpowiadając na zmieniające się potrzeby mieszkańców oraz rozbudzając nowe. Chcemy, aby ludzie uczestniczący w naszych działaniach i projektach byli przygotowywani do aktywnego uczestnictwa w kulturze, aby młodzi twórcy i artyści byli zmotywowani do dalszego rozwoju – informuje Żuławski Ośrodek Kultury.