Sztutowo. 77 rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Stutthof

Noc z 8 na 9 maja 1945 r. we wspomnieniach byłego więźnia KL Stutthof Mieczysława Borowskiego:

Pamiętam, było to z 8 na 9 maja 1945 roku- oficer niemiecki przywiózł do obozu całą ciężarówkę kawy. Powiedział nam, że jutro nastąpi zawieszenie broni- koniec wojny! My z uciechy nie spaliśmy całą noc [...]. Ale około godziny 12 w nocy z ósmego na dziewiątego maja 1945 roku Niemcy zaczęli strzelać z armat na ruską stronę, a pociski leciały ciągnąc za sobą ogony ognia […]. Rano o godzinie piątej pierwsi Rosjanie pokazali się w obozie […]. Pobiegłem wtedy do mojego ziemlaka ukrytego w dołku – schronie, wziąłem kilka konserw, zapakowaliśmy je do worka razem z chlebem, a potem poszliśmy na szosę, którą wszyscy szli w stronę Elbląga.

Noc z 8 na 9 maja 1945 r. we wspomnieniach byłego więźnia KL Stutthof Edmunda Szuta:

W tych dniach w obozie było tylko 120-150 więźniów, ale były z nami tysiące ludzi cywilnych, obliczam ich na 3 tysiące. Byli to robotnicy polscy i radzieccy przypędzeni tutaj z robót koło Królewca. Byli oni tak samo jak my wygłodzeni, zmęczeni, zmaltretowani. Pamiętam, że ostatnie strzały padły (8 maja o godzinie 23), a później zjawił się pewien oficer niemiecki, od którego dowiedzieliśmy się, że dowództwo jego kotła skapitulowało. Trudno opisać radość, jaka zapanowała wśród nas po tej wieści. Słychać było śpiewy i modlitwy.

„ Z pokolenia niech głos nasz idzie w pokolenie:
O pamięć, nie o zemstę proszą nasze cienie!
Los nasz dla Was przestrogą ma być - nie legendą.
Jeśli ludzie zamilkną, głazy wołać będą!”

Słowa wiersza Franciszka Fenikowskiego kończyły przemówienie Dyrektora Muzeum Stutthof w Sztutowie - Piotra Tarnowskiego z okazji 77. rocznicy oswobodzenia KL Stutthof. Rocznicy wyjątkowej. Po rocznie przerwie, spowodowanej pandemią, spotkaliśmy się ponownie wspólnie, aby uczcić pamięć Ofiar niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Rocznicy wyjątkowej, bowiem wobec toczącej się wojny w Ukrainie nie zabrakło odniesień do współczesności i cierpienia ludności cywilnej. Mocno wybrzmiało to w przemówieniach byłych więźniów KL Stutthof - Tadeusza Rydzewskiego i Jana Brodzińskiego.