Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Zabytki do zobaczenia. Marzęcino - zabytkowa śluza stoi na suchym lądzie

Jagoda Bilicka
Jagoda Bilicka
Zanim w Marzęcinie zaczęła działać śluza na Kanale Panieńskim nie było żadnej przegrody i poziom wód był zależny od wahań wody w Zalewie Wiślanym. Śluza w Marzęcinie została wybudowana w 1884 roku. Wyposażona była we wrota przeciwsztormowe, które zamykały się same w czasie sztormów z północy, uniemożliwiając wtargnięcie wody do sieci melioracyjnej na południu. Prawdopodobnie chroniły również także przed powodziami w okresie wiosennym kiedy spływała wiślana fala powodziowa.

Wrota służace do śluzowania statków miały mechanizm do otwierania i zamykania, natomiast wrota sztormowe takiego machanizmu nie miały i zamykały się samoczynnie przy podniesieniu poziomu wody przy sztormie.
Na tablicy, którą nadal można zobaczyć na środkowym obiekcie ruin, zamieszczono nazwiska osób związanych ze śluzą wałową:
kapitan wałowy - Bönchendorf, inspektor wałowy - Götter, przysiężony wałowy - nazwisko zatarte, majster wałowy - nazwisko zatarte.

Dlaczego śluza stoi teraz na suchym lądzie?

Śluza funkcjonowała od roku 1884 aż do 1942 kiedy to wybudowano pompownię Osłonka razem z tamą w przesmyku Stobieckiego Zakątka Zalewu Wiślanego, w bliskim sąsiedztwie wsi Osłonka.
Pompownia jest wyposażona w trzy agregaty pompowe pionowe (dwa o napędzie elektrycznym i trzeci o napędzie spalinowym) o wydajności 7m3/s każdy.

Wypompowano wodę z ogrodzonego terenu i tym samym utworzono depresję w "stanie surowym". Następnie nastąpiła melioracja nowo utworzonej Depresji Marzęcińskiej poprzez wykonanie rowów i kanałów.
Do tego terenu został włączony skomasowany zespół małych polderów, tworząc łącznie polder Marzęcino. W związku z tym po osuszeniu fragmentu zalewu śluza znalazła się na lądzie.

1945 roku zalano poldery żuławskie.

W 1945 roku Depresja Marzęcińska znowu znalazła się pod wodą, a tereny przylegające do depresji zostały podtopione. Stało się tak, ponieważ w marcu 1945 r. został przerwany przez Wermacht nowy wał przeciwsztormowy położony na wschód od pompowni Osłonka. W tym samym czasie pompownia Osłonka została zniszczona w wyniku ostrzału artylerii niemieckiego okrętu wojennego "Lützow".

Użyto broni hydrologicznej (zatopienie depresji polderowych), aby bronić Mierzeję Wiślaną przed zdobyciem jej przez Armię Czerwoną. W tym czasie umożliwiono ewakuację kilkuset tysięcy żołnierzy i cywilów przez Zatokę Gdańską na Zachód.
Po tych wydarzeniach zamknięto wyrwę w wale, odbudowano pompownię i rozpoczęto wypompowywanie wody.
W 1949 roku zakończono pompowanie, natomiast pełne osuszenie trwało jeszcze kilka lat.

Zdjęcia archiwalne: forum dawny gdańsk.pl

od 12 lat
Wideo

Wybory samorządowe 2024 - II tura

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nowydworgdanski.naszemiasto.pl Nasze Miasto