Nowa wystawa w Muzeum Zalewu Wiślanego pt." Żeglarstwo lodowe.Bojery DB na Zalewie Wiślanym"

Ślizgi lodowe, inaczej zwane bojerami, to jednostki napędzane wiatrem, poruszające się po lodzie. Przemieszczając się w sposób niemal zupełnie pozbawiony tarcia, z żeglarzami zawieszonymi kilkanaście centymetrów nad lodem, z łatwością przekraczają prędkość 100 km/h. Początki bojerów były jednak zupełnie pragmatyczne. – Żeglarstwo lodowe wywodzi się z Holandii i znane było już w XVII w. Pierwsze ślizgi służyły do transportu ludzi i ładunków po zamarzniętych akwenach. – wyjaśnia Magdalena Woźniak, kuratorka wystawy. Za sprawą holenderskich osadników, ślizg lodowy pojawił się w połowie XVIII w. także w Ameryce, gdzie pierwszy bojer został zbudowany najprawdopodobniej w 1790 r. nad rzeką Hudson.

W Europie żeglarstwo lodowe zostało rozpowszechnione przede wszystkim w krajach bałtyckich i w Rosji. Pierwsze regaty bojerowe odbyły się w 1882 r. u ujścia rzeki Newy. Zawodnicy mieli wówczas do pokonania 84 kilometry. Kolejna ważna data w sportowej historii bojerów to 1928 r., kiedy założona została Europejska Unia Żeglarstwa Lodowego, zrzeszająca Niemcy, Litwę, Łotwę i Estonię. W 1935 r. do Unii dołączyła również Polska. Okres międzywojenny był czasem rozpowszechnienia się żeglarstwa lodowego w naszym kraju, a popularnym bojerem był wówczas dwuosobowy Monotyp XV.

Co zatem kryje się za tytułowym „DN”? W 1936 r. gazeta ,,Detroit News” ogłosiła konkurs na koncept rekreacyjnego sprzętu do zabaw na lodzie. Konkurs wygrał projekt na mały ślizg lodowy z nowoczesną przednią płozą sterującą. Nadano mu nazwę DN – 60, od pierwszych liter tytułu gazety oraz powierzchni pomiarowej wyrażonej w stopach kwadratowych. O połowę mniejsze od Monotypów XV, lekkie, łatwe w budowie i transporcie bojery typu DN w 1966 r. trafiły do Polski.

To właśnie ślizg lodowy tego typu wraz z żaglem stanowi najważniejszy eksponat na wystawie w Kątach Rybackich. Jest to egzemplarz, który wykorzystywano podczas bojerowych mistrzostw rozgrywanych w Krynicy Morskiej. Na ekspozycji można poznać cechy jego konstrukcji, a także dowiedzieć się jak wygląda „latanie” po Zalewie Wiślanym. Towarzyszący bojerowi sprzęt regatowy, w tym oryginalne kaski, kamizelki, a nawet megafon używany podczas wyścigów, pozwalają poczuć atmosferę zawodów żeglarstwa lodowego. Eksponaty pochodzą z Jacht Klubu Krynica Morska, którego działalność sięga 1969 r. To dzięki jego zawodnikom miasto stało się światowym ośrodkiem sportu bojerowego, dwukrotnie goszcząc Mistrzostwa Świata i Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w żeglarstwie lodowym, oraz trzykrotnie mistrzostwa Europy.

Na wystawie można również wysłuchać wywiadów z Laurą Banach i Michałem Burczyńskim – utytułowanymi zawodnikami regat. Laura Banach jest złotą medalistką bojerowych mistrzostw świata juniorów kobiet w klasie DN, które rozegrano w marcu 2022 r. w estońskim Haapsalu, oraz wielokrotną medalistką mistrzostw Polski, Europy i świata w klasie DN junior. Michał Burczyński jest z kolei dwukrotnym mistrzem świata w kategorii juniorów, wielokrotnym medalistą mistrzostw świata, Europy i międzynarodowych mistrzostw Polski.